14:00-14:45

OCHRONA PRZYRODY W MUZEUM, CZYLI GATUNKI RZADKIE I CHRONIONE JAKO OKAZY MUZEALNE

Prowadzi: Karolina Bielecka

Podczas zwiedzania przewodnik opowie historię ochrony przyrody w Polsce i na świecie, pokaże rzadkie i cenne gatunki objęte ochroną oraz wyjaśni przyczyny ich zanikania.

od 7-8 klasy Szkoły Podstawowej

Muzeum Przyrodnicze ISEZ PAN ul. Św Sebastiana 9, sale wystawiennicze

brak miejsc

Tak

17:30-18:15

Z życia małych krakowskich twardzieli.

Prowadzą: Matteo Vecchi, Bartłomiej Surmacz, Jakub Godziek, Krystian Budzik, Yelyzaveta Matsko, Daniel Stec

Niesporczaki to mikroskopijne zwierzęta które przypominają słodkie, zminiaturyzowane misie. Wykazują niezwykłe zdolności do przetrwania wysuszenia a nawet przeżycia w kosmosie. Mimo tego niesporczaki nie są zwierzętami egzotycznymi, ponieważ często zamieszkają mchy i porosty nawet na terenie Krakowa! Podczas zajęć będziecie mieli możliwość zobaczyć i spróbować znajdywanie i wyciąganie Krakowskich niesporczaków z mchów, oglądając równocześnie różne gatunki zupełnie tak jakbyście byli w mszarnym mini zoo.

0d 10 lat

Zakład Zoologii Bezkregowców ISEZ PAN, wejście od ul. św Jana 22, II piętro, pok. 219

4 z 6

Tak

18:45-19:30

Z życia małych krakowskich twardzieli.

Prowadzą: Matteo Vecchi, Bartłomiej Surmacz, Jakub Godziek, Krystian Budzik, Yelyzaveta Matsko, Daniel Stec

Niesporczaki to mikroskopijne zwierzęta które przypominają słodkie, zminiaturyzowane misie. Wykazują niezwykłe zdolności do przetrwania wysuszenia a nawet przeżycia w kosmosie. Mimo tego niesporczaki nie są zwierzętami egzotycznymi, ponieważ często zamieszkają mchy i porosty nawet na terenie Krakowa! Podczas zajęć będziecie mieli możliwość zobaczyć i spróbować znajdywanie i wyciąganie Krakowskich niesporczaków z mchów, oglądając równocześnie różne gatunki zupełnie tak jakbyście byli w mszarnym mini zoo.

0d 10 lat

Zakład Zoologii Bezkregowców ISEZ PAN, wejście od ul. św Jana 22, II piętro, pok. 219

brak miejsc

Tak

11:00-12:00

Dlaczego pingwin nie zdejmie fraka, a ptak fruwa albo lata?

Prowadzą: Emilia Grzędzicka, Antoni Bakai

Cechą charakterystyczną ptaków jest posiadanie piór. Na warsztatach rozstrzygniemy po co ptakom pióra poza możliwością latania i czy tylko ptaki zostały obdarzone piórami w dziejach życia. Przyjrzymy się z bliska wzrokowo i dotykowo piórom sów, mew, wróblaków, ptaków szponiastych, żurawi, krukowatych i kuraków. Sprawdzimy czy pióra z tzw. „lusterek” sójek i kaczek świecą światłem swoim czy odbitym. Zważymy upierzenie, puch i okrycie ptaków wagą sprężynową, żeby przedyskutować czy prawdziwe jest powiedzenie „lekki jak puch”. Skoro tak, to jak ptaki latają i czy z jednym tylko kompletem piór przez całe życie? Na warsztatach uzupełnimy krótką utrwalającą ćwiczeniówkę z rebusami i zagadkami o piórach.

bez ograniczeń

Muzeum Przyrodnicze ISEZ PAN ul. Św Sebastiana 9, sala audiowizualna

brak miejsc

Tak

15:05-15:50

Tajemnice ptasich wędrówek

Prowadzą: Mateusz Ledwoń, Bartłomiej Kusal

Zajęcia będą poświęcone zjawisku migracji ptaków oraz metodom ich badania. Zostaną omówione m.in. przyczyny migracji oraz strategie wędrówek. Uczestnicy będą mogli zapoznać się ze sprzętem służącym do znakowania ptaków i śledzenia ich przemieszczeń

bez ograniczeń

ISEZ PAN, ul., Sławkowska 17; sala seminaryjna, IIIp, wejście od ul. Sławkowskiej 17, klatka B

brak miejsc

Tak

10:00-11:00

POKAZOWE KARMIENIE ZWIERZĄT

Prowadzi: Aneta Garbula

Jest to wyjątkowa okazja do bezpośredniego obcowania z naszymi pupilami, będzie możliwość pogłaskania naszego „Pączka” - agamy brodatej i pogłębienia wiedzy na temat codziennych zwyczajów naszych milusińskich.

bez ograniczeń

Muzeum Przyrodnicze ISEZ PAN ul. Św Sebastiana 9

brak miejsc

Tak

18:35-19:05

Życie pod naszymi stopami, czyli co w glebie piszczy.

Prowadzą: Grzegorz Paśnik, Jakub Sternalski

Na zajęciach opowiemy Wam o świecie drobnych organizmów zamieszkujących ściółkę i glebę. Będziecie mogli zobaczyć niecodzienne stworzenia i usłyszeć ciekawostki o ich życiu i zwyczajach. Będziemy z bliska przyglądać się na przykład: oczom pająka, nogom stonogi i głowie chrząszcza.

10-14

ISEZ PAN, ul., Sławkowska 17; sala seminaryjna, IIIp, wejście od ul. Sławkowskiej 17, klatka B

brak miejsc

Tak

12:00-12:45

ZRÓŻNICOWANIE MORFOLOGICZNE I STRATEGIE ŻYCIOWE OWADÓW

Prowadzi: Andrzej Palaczyk

Dotychczas opisano ponad milion gatunków owadów, liczba ta stanowi ponad 70% obecnie żyjących gatunków zwierząt. Występują one we wszystkich środowiskach lądowych i słodkowodnych od lasów tropikalnych i pustyń po rejony polarne i wysokie partie gór. Odgrywają one również ważną rolę w życiu i gospodarce człowieka. Ze względu na ogromną różnorodność form, małe rozmiary i skryty tryb życia większości gatunków jednak wiedza o nich w społeczeństwie jest nikła w porównaniu z ptakami i ssakami. Szerzej znane są jedynie gatunki szkodliwe (np. stonka, mole), uciążliwe dla człowieka (np. komary, pluskwy) lub pożyteczne (np. pszczoły, trzmiele, biedronki). W trakcie prelekcji zaprezentowane i omówione będzie zróżnicowanie morfologiczne poszczególnych rzędów owadów oraz ich strategie życiowe (drapieżnictwo, pasożytnictwo, wegetarianizm, obyczaje godowe, opieka nad potomstwem, mimikra i mimetyzm) oraz przystosowanie do różnorodnych warunków środowiska (życie na lądzie, w wodzie, w glebie, zapylanie kwiatów).

od 12 lat

Muzeum Przyrodnicze ISEZ PAN ul. Św Sebastiana 9, sala wystawiennicza

5 z 35

Tak

13:00-13:45

PERŁY I MASA PERŁOWA SKARBY MÓRZ POŁUDNIOWYCH

Prowadzą: Katarzyna Kopeć, Wiesław Krzemiński

Perły towarzyszą człowiekowi od wielu tysiącleci. Uznawane za cud natury miały początkowo znaczenie obrzędowe, a dopiero później znaczenie kulturowe, magiczne i lecznicze. Do wyrobu biżuterii i innych przedmiotów ozdobnych perły zaczęto stosować ok. 3000 lat p.n.e. Pochodzenie nazwy „perła” nie jest pewne. Prawdopodobnie zostało zapożyczone od gatunku małża je wytwarzającego (z łac. perna) lub od swojego kulistego kształtu (z łac. sphaerula). Perły zbudowane są z tej samej substancji co wewnętrzna strona muszli, czyli z masy perłowej, której głównymi składnikami są węglan wapnia i rogowata substancja białkowa. Powstają w wyniku obronnej reakcji mięczaka perłorodnego.
Perły naturalne dzielimy na słonowodne, występujące m.in. w Zatoce Perskiej, Oceanie Indyjskim, Ameryce Środkowej, Polinezji, Australii, Filipinach i Indonezji oraz perły słodkowodne, pochodzące głównie z Chin, Japonii, Tajlandii, Stanów Zjednoczonych, Kanady i niektórych części Europy. Najbardziej cenione są perły słonowodne, w tym szczególnie te występujące u wybrzeży Bahrajnu.
Natomiast perły hodowlane, te najczęściej spotykane na rynku, powstają przy udziale człowieka. W muszli umieszcza się perłowy zarodek wokół którego małż buduje perłę. W tej grupie wyróżniamy perły hodowlane w małżach Akoya, perły hodowlane Pacyfiku (Morze Południowe), oraz perły hodowlane w wodzie słodkiej. Wykorzystanie małż perłorodnych do produkcji pereł miało miejsce już w XII wieku w Chinach, gdzie odkryto, ze perły można hodować.
Podczas prelekcji zaprezentowane zostaną dwie największe grupy mięczaków czyli ślimaki i małże na podstawie wybranych okazów znajdujących się na wystawie oraz w historycznej kolekcji Muzeum Przyrodniczego ISEZ PAN. Uczestnicy poznają metody wykorzystania masy perłowej nie tylko w jubilerstwie ale także przy wyrobie przedmiotów codziennego użytku (inkrustacja).

bez ograniczeń

Muzeum Przyrodnicze ISEZ PAN ul. Św Sebastiana 9, sala wystawiennicza

23 z 35

Tak

14:00-15:00

Jak wyczarować animowaną mapę z przerażającej tabelki?

Prowadzi: Emilia Marjańska

Na warsztatach stworzymy animowaną mapę do umieszczenia np. w prezentacji multimedialnej, przedstawiającą obszar rozprzestrzeniania się wybranego gatunku zwierzęcia w Europie. Wykorzystamy ogólnodostępne dane tabelaryczne z obserwacji w terenie i darmowy program QGIS. Zaleca się przyjście z własnym komputerem oraz wcześniejszą instalację oprogramowania QGIS ze strony link

14+

ISEZ PAN, ul. Sławkowska 17; sala seminaryjna, IIIp, wejście od ul. Sławkowskiej 17, klatka B

brak miejsc

Tak

14:30-15:30

Preparowanie motyli

Prowadzą: Łukasz Przybyłowicz, Anna Paśnik

Warsztaty z preparowania motyli - czyli jak prawidłowo przygotować odłowione owady do badań naukowych. Na naszych warsztatach dowiesz się jak wygląda i czego potrzebujesz do tworzenia kolekcji naukowej. Opowiemy od czego zacząć, pokażemy w jaki sposób przechowywać odłowione okazy (pudełka, tacki, pojemniki), jakiego sprzętu potrzebujesz. Każdy z uczestników będzie miał okazję spróbować swoich sił i samodzielnie spreparować kilka okazów motyli.

Młodzież 16+ i dorośli

Zakład Zoologii Bezkregowców ISEZ PAN, wejście od ul. św Jana 22, II piętro, pok. 219

1 z 8

Tak

15:50-16:50

Preparowanie motyli

Prowadzą: Łukasz Przybyłowicz, Anna Paśnik

Warsztaty z preparowania motyli - czyli jak prawidłowo przygotować odłowione owady do badań naukowych. Na naszych warsztatach dowiesz się jak wygląda i czego potrzebujesz do tworzenia kolekcji naukowej. Opowiemy od czego zacząć, pokażemy w jaki sposób przechowywać odłowione okazy (pudełka, tacki, pojemniki), jakiego sprzętu potrzebujesz. Każdy z uczestników będzie miał okazję spróbować swoich sił i samodzielnie spreparować kilka okazów motyli.

Młodzież 16+ i dorośli

Zakład Zoologii Bezkregowców ISEZ PAN, wejście od ul. św Jana 22, II piętro, pok. 219

brak miejsc

Tak

16:00-17:00

Kości zostały rzucone - opowieści o szkielecie

Prowadzą: Joanna Religa-Sobczyk, Nina Kowalik

Uczestnicy warsztatów poznają budowę i funkcjonowanie najważniejszych elementów szkieletu ssaków. Następnie uczestnicy będą mieli możliwość samodzielnego złożenia szkieletu wybranego zwierzęcia.

od 5 lat (z młodszymi dziećmi konieczna obecność opiekuna)

Pracownia Archeozoologii ISEZ PAN- Sławkowska 17, II piętro, klatka B, pokój nr 211

4 z 8

Tak

16:00-16:45

Odkrywanie Świata Jaskiniowych Malarzy: Warsztaty Tworzenia Sztuki Jaskiniowej

Prowadzą: Lena Matyaszczyk, Oliwia Oszczepalińska

Dołączcie do podróży w głąb historii, gdzie tajemnicza moc prehistorycznej sztuki stanie się inspiracją dla naszej wyobraźni! Zapraszamy do przeniesienia się w czasy epok jaskiniowych malarzy, gdzie podczas warsztatów będziemy mieli okazję zagłębić się w świat prehistorycznej sztuki i odkryć jej tajemnice tworząc własne jaskiniowe rysunki.

5-12 lat (z młodszymi dziećmi konieczna obecność opiekuna)

ISEZ PAN, ul. Sławkowska 17; sala seminaryjna, IIIp, wejście od ul. Sławkowskiej 17, klatka B

brak miejsc

Tak

17:00-17:45

Neolityczne menu - o diecie pierwszych rolników

Prowadzą: Gabriela Juźwińska, Anna Janiczek

Czy chcecie dowiedzieć się co jedli ludzie w młodszej epoce kamienia? Jeżeli tak, to serdecznie zapraszamy na zajęcia w trakcie, których weźmiecie udział w fascynującej podróży w przeszłość. Przybliżymy wam co znajdowało się „na stołach” pierwszych rolników. Podczas tej wyjątkowej podróży poznacie rośliny uprawiane i jedzone w neolicie, a pod mikroskopem obejrzycie zboża sprzed kilku tysięcy lat. Przyjdź i poznaj przeszłość razem z nami.

7-15 lat

ISEZ PAN, ul. Sławkowska 17; sala seminaryjna, IIIp, wejście od ul. Sławkowskiej 17, klatka B

brak miejsc

Tak

17:15-18:15

W poszukiwaniu zaginionej kości

Prowadzą: Anna Lemanik, Sylwia Pospuła, Piotr Wojtal

Podczas warsztatów uczestnicy wcielą się w paleontologów. Spróbują swoich sił w poszukiwaniu szczątków dużych i małych zwierząt w osadach jaskiniowych. Będą mieli możliwość obejrzenia i oznaczenia znalezionych okazów pod mikroskopem. Uczestnicy dowiedzą się również jakich informacji o warunkach paleoekologicznych dostarczają znalezione szczątki.

7-12

Pracownia Archeozoologii ISEZ PAN- Sławkowska 17, II piętro, klatka B, pokój nr 212

1 z 6

Tak

17:15-18:15

Zbuduj hotel dla dzikich zapylaczy.

Prowadzą: Aleksandra Cwajna, Agnieszka Gudowska, Dawid Moroń

Rola dzikich zapylaczy w przyrodzie jest nieoceniona. Niestety zapylacze mają coraz mniej dogodnych kryjówek do odpoczynku, zimowania i rozmnażania się. Na warsztatach dowiemy się jakie efekty przynosi budowa "hotelu" dla pszczół i innych owadów oraz kto może w nich zamieszkać. Każdy uczestnik zbuduje swój hotel, który będzie mógł zabrać ze sobą do domu.

bez ograniczeń

Laboratorium Ekologi ISEZ PAN, wejście od ul. św Jana 22, II piętro

brak miejsc

Tak

17:55-18:25

Co się dzieje z liśćmi opadającymi z drzew jesienią?

Prowadzą: Dominika Chmolowska, Julia Shrubovych, Jakub Sternalski

W parkach i ogrodach opadłe liście są jesienią grabione, więc nie koniecznie zastanawiamy się, co się z nimi dzieje. Gdy zaś w lecie idziemy na spacer do lasu, przeciętnego lasu w wieku około 50 lat, bynajmniej nie toniemy w liściach, choć patrząc na to, ile liści spada z drzew jesienią, to po 50 latach powinniśmy w nich pływać! Opowiemy Wam, co się dzieje z opadłymi liśćmi, gdzie one znikają w lesie i obejrzymy modelowy mikroświat gleby ze skoczogonkami w roli głównej

5-10 lat

ISEZ PAN, ul., Sławkowska 17; sala seminaryjna, IIIp, wejście od ul. Sławkowskiej 17, klatka B

brak miejsc

Tak

19:15-20:00

Warsztaty o zanieczyszczeniu światłem

Prowadzi: Karolina Skorb

Serdecznie zapraszamy na pierwsze w Polsce multidyscyplinarne warsztaty dla dzieci i młodzieży poświęcone zanieczyszczeniu światłem. Na zajęciach o tematyce ekologicznej szeroko edukuje się na temat różnych rodzajów zanieczyszczeń środowiska, jednak do tej pory tematyka nadmiernej emisji sztucznego światła nie została nawet wspomniana. Zajęcia będą podzielone na dwie części. Podczas części stacjonarnej uczestnicy zajęć dowiedzą się czy ciemne noce są potrzebne dla prawidłowego funkcjonowania dzikiej przyrody i jak możemy oświetlać przestrzeń wokół nas, by była zarówno bezpieczna dla człowieka jak i dla dzikiej przyrody. Będziemy także identyfikować najjaśniejsze punkty na nocnej mapie województwa małopolskiego. W części terenowej wyruszymy na poszukiwania skutków zanieczyszczenia światłem w przyrodzie. Skupimy się także na ocenie oświetlenia zewnętrznego i będziemy szukać różnych źródeł zanieczyszczenia światłem. W przypadku bezchmurnego wieczoru przeprowadzimy doświadczenie mające na celu oszacowanie widoczności gwiazd w różnych warunkach zanieczyszczenia światłem. Uczestnicy zajęć uzyskają wiedzę na temat zanieczyszczenia światłem z różnych dziedzin nauki: biologii, astronomii, techniki świetlnej, turystyki i geografii.

10-14 i więcej

ISEZ PAN, ul., Sławkowska 17; sala seminaryjna, IIIp, wejście od ul. Sławkowskiej 17, klatka B

16 z 20

Tak

16:00-16:30

Ratunku! Mucha na Antarktydzie!

Prowadzi: Ewa Krzemińska

Antarktyda wraz z przyległymi wyspami jest kontynentem szczególnie chronionym przed inwazją gatunków z cieplejszych terenów, np. z Ameryki Południowej. Wraz z ocieplaniem się klimatu coraz więcej gatunków roślin i zwierząt wdziera się na Antarktydę i coraz bardziej skutecznie kolonizuje jej niezamarznięte obszary nadmorskie. Troskę człowieka zwracają te gatunki, które są zawleczone przez turystów. Jednym z nich jest mucha występująca również w Polsce

od lat 10

Muzeum Przyrodnicze ISEZ PAN, ul. Św Sebastiana 9, sala audiowizualna

35

Nie

15:00-15:45

Tajemniczy świat w kropli wody - czyli co piszczy w stawie

Prowadzą: Marta Surmacz, Kamila Drogosz, Magda Hankiewicz, Sebastian Tarcz

Warsztaty protozoologiczne - posługiwanie się mikroskopem, pokaz kultur komórkowych Paramecium (rodzaj pierwotniaka), oraz innych gatunków pierwotniaków występujących w zbiornikach wodnych. Manualnie - obserwacja pod mikroskopem, izolacja Paramecium - umiejętność posługiwania się pipetką, prosta krzyżówka genetyczna itp.

9- 15 lat

Zakład Bioróżnorodności Molekularnej ISEZ PAN, wejście od ul. św Jana 22, III p. pok. 338

2 z 10

Tak

16:45-17:30

Nie takie martwe drewno

Prowadzą: Łukasz Kajtoch, Rama Krovi, Antoni Bakai, Bartłomiej Kusal

Martwe drewno pozornie jest „odpadem”, który pozostaje po obumarciu drzewa w lesie. Często jest traktowane jako niepożądany element, kojarzący się z „robactwem” szkodliwym dla lasu. Tymczasem drewno drzew martwych stanowi ważne mikrosiedlisko w którym żyje wiele organizmów, w tym tych odpowiedzialnych za rozkład materii organicznej, co ma znaczenie zarówno dla ekologii lasu jak i obiegu węgla w przyrodzie. Na zajęciach przedstawione zostaną organizmy i mikrosiedliska związane z drewnem martwych drzew, a także omówione zostanie znaczenie takiego drewna w ochrony przyrody i ekologii lasu. Uczestniczy będą mieć możliwość samodzielnego „dłubania” w drewnie w celu poznania struktury i organizmów. Celem zajęć jest uzmysłowienie znaczenia drewna martwych drzew.

bez ograniczeń

Muzeum Przyrodnicze ISEZ PAN ul. Św Sebastiana 9, tzw. sala urodzinowa

3 z 10

Tak

20:00-20:45

Tajemnice życia Batmana

Prowadzą: Andrea Pereswiet-Soltan , Sylwia Pospuła

Znasz Batmana i chcesz się dowiedzieć więcej o życiu jego przyjaciół? Boisz się nietoperzy? Chcesz poznać tajemnicę tego mikro super-zwierzęcia? Podczas wykładu dzięki zdjęciom, filmikom i kolorowym grafikom będziemy odkrywać wybrane aspekty życia nietoperzy. Jak żyją w jaskiniach, w dziuplach i domach. Jak polują, co jedzą i jak latają i żerują w ciemnościach. Poznamy aspekty ich niezwykłej morfologii i fizjologii. Dzięki bioakustyce będziemy oglądać i słuchać jak bezgłośnie dla człowieka rozmawiają miedzy sobą. Dowiemy się o metodach ich badania aby skutecznie pomagać i żyć z nimi „po sąsiedzku”.

od lat 8

ISEZ PAN, ul. Sławkowska 17; sala seminaryjna, IIIp, wejście od ul. Sławkowskiej 17, klatka B

11 z 20

Tak

15:00-15:45

Chrząszczowe osobliwości

Prowadzi: Marek Banasiak

Z tym że chrząszcze są najliczniejszą gatunkowo grupą zwierząt na Ziemi (ok 400 tyś gatunków) związany jest fakt zamieszkiwania przez nie szerokiej gamy środowisk oraz posiadania bardzo niezwykłych adaptacji. Teleskopowe "szczęki", strzelanie parzącą cieczą z odwłoka, dodatkowa para oczu, wytwarzanie sygnałów świetlnych; to tylko niektóre z nich. Na prezentacji pokazane zostaną najciekawsze przykłady różnorodności tej grupy owadów.

od lat 10

Muzeum Przyrodnicze ISEZ PAN ul. Św Sebastiana 9, sala audiowizualna

28 z 35

Tak

16:00-17:30

Tajemnice laboratorium molekularnego

Prowadzą: Beata Grzywacz, Natalia Sawka-Gądek, Maciej Kociński, Jakub Kurczab

W trakcie warsztatów uczestnicy będą mogli zapoznać się z metodami izolacji DNA z różnych materiałów, takich jak np. kości, włosy, nabłonek jamy ustnej czy też owady. Każdy będzie mógł samodzielnie wyizolować DNA oraz poznać podstawowy sprzęt labolatoryjny w laboratorium molekularnym.

od 14 lat

Pracownia Technik Molekularnych ISEZ PAN, IIIp, wejście od ul. Św Jana 22

brak miejsc

Tak